BỘ MẶT CHIẾN TRANH ĐĂ THAY ĐỔI

Bài của NHÂN CHỨNG JEHOVA

Chiến tranh lúc nào cũng tàn bạo, luôn luôn huỷ hoại đời sống lính chiến và làm ngư­ời dân đau khổ. Nh­ưng trong những năm gần đây, bộ mặt chiến tranh đă thay đổi. Như­ thế nào?

Chiến tranh ngày nay th­ường là nội chiến - chiến tranh giữa những nhóm ngư­ời đối lập trong cùng một nư­ớc. Và nội chiến th­ường kéo dài lâu hơn, và phá huỷ quốc gia trên phạm vi rộng lớn hơn chiến tranh giữa các nước. Sử gia Tây Ban Nha Julián Casanova ghi nhận: “Nội chiến là hoạt động tàn khốc, đẫm máu đ­ưa đến hậu quả là hàng ngàn ng­ười chết, nạn hăm hiếp, cảnh tha hư­ơng, và trong những trư­ờng hợp khốc liệt nhất, hoạ diệt chủng. Quả thật, khi ngư­ời ta hung bạo với ngư­ời lân cận, có thể phải cần nhiều thế kỷ vết th­ương mới lành đ­ược.

Từ khi chiến tranh lạnh chấm dứt, t­ương đối có ít cuộc chiến diễn ra giữa các quân đội quốc gia. Viện Nghiên Cứu Hoà B́nh Quốc Tế Stockholm (SIPRI) báo cáo: “Trừ ra ba cuộc chiến, tất cả những vụ xung đột vũ trang lớn đ­ược ghi lại từ năm 1990-2000 đều là nội bộ”.

Công nhận rằng những cuộc xung đột nội bộ dư­ờng như­ ít đe dọa hơn và phần lớn có thể không đ­ược ph­ương tiện truyền thông quốc tế để ư đến, như­ng sự đau khổ và tàn phá mà các cuộc chiến như­ thế gây ra đều khốc liệt như­ nhau. Hàng triệu ngư­ời đă chết trong các cuộc xung đột nội bộ. Trên thực tế, trong hai thập kỷ vừa qua, gần năm triệu ng­ười mất mạng chỉ trong ba nư­ớc bị chiến tranh giày xéo - Afghanistan, Cộng Hoà Dân Chủ Congo, và Sudan. Trong vùng Balkans, sự giao chiến ác liệt giữa các sắc tộc làm gần 250.000 ng­ười thiệt mạng, và chiến tranh du kích kéo dài ở Colombia đă giết 100.000 ngư­ời.

Không ở đâu chúng ta thấy rơ tính tàn bạo của nội chiến hơn là qua ảnh h­ưởng đối với trẻ em. Theo Cao Uỷ Liên Hiệp Quốc về Ng­ười Tỵ Nạn, trong thập kỷ vừa qua, hơn hai triệu trẻ em tử vong trong các cuộc xung đột nội bộ. Sáu triệu khác bị thư­ơng. Ngày càng có nhiều trẻ em được huấn luyện thành lính chiến. Một lính trẻ em nói: “Họ huấn luyện tôi. Họ cho tôi súng. Tôi dùng ma tuư. Tôi giết th­ường dân. Rất nhiều. Đó chỉ là chiến tranh...Tôi chỉ làm theo mệnh lệnh. Tôi biết làm như­ thế là tàn ác. Tôi cũng không muốn vậy”.

Nhiều trẻ em trong những nư­ớc th­ường có nội chiến, lớn lên không hề biết hoà b́nh là ǵ. Chúng sống trong một thế giới mà trư­ờng học bị huỷ hoại và ngư­ời ta nói chuyện bằng miệng súng. Dunja, một em 14 tuổi, nói: “Rất nhiều ng­ười bị giết...Không ai c̣n nghe tiếng chim hót, chỉ nghe tiếng trẻ con khóc đ̣i mẹ hay cha, anh hay chị đă mất”.

Nguyên nhân là ǵ?

Điều ǵ khích động những cuộc nội chiến man rợ như­ thế? Sự thù ghét giữa sắc tộc và bộ lạc, khác biệt về tôn giáo, bất công, và hỗn loạn chính trị tất cả đều là sự tham lam - tham quyền và tham tiền. Các nhà lănh đạo chính trị, thư­ờng bị thúc đẩy bởi ḷng tham, khơi dậy sự thù ghét khiến người ta càng hăng tranh chiến. Một báo cáo của SIPRI nói rằng nhiều người tham gia trong những cuộc xung đột vũ trang “bị thúc đẩy bởi tư­ lợi”. Bản báo cáo này nói thêm: “Ḷng tham lam thể hiện d­ưới nhiều h́nh thức, từ việc mua bán kim c­ương trên quy mô lớn của giới lănh đạo quân đội và chính trị đến sự c­ướp bóc ở mức làng xă của thanh niên có súng”.

Việc dễ có đ­ược vũ khí rẻ tiền như­ng giết ngư­ời làm tăng thêm sự bắn giết. Khoảng 500.000 ngư­ời tử vong một năm - phần đông là phụ nữ và trẻ em - là do những vũ khí gọi là súng cầm tay. Trong một n­ước Phi Châu, có thể mua một khẩu súng tr­ường AK-47 bằng giá của chỉ một con gà. Điều đáng buồn là một số nơi có nhiều súng tr­ường như­ loại gia cầm này. Hiện nay trên khắp thế giới có khoảng 500 triệu súng cầm tay và vũ khí nhẹ - cứ mỗi 12 ngư­ời th́ có 1 khẩu súng.

Liệu sự xung đột ác liệt trong nội bộ có trở thành nét đặc tr­ưng của thế kỷ 21 không? Có thể nào ḱm hăm đ­ược nội chiến không? Cuối cùng ng­ười ta sẽ ngư­ng bắn giết không? Bài sau đây sẽ thảo luận về những câu hỏi này.

(C̣n tiếp)

Asia-Religion.net